บางปะอินเป็นเกาะกลางน้ำ

หลังจากการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง พระราชวังบางปะอิน ถูกปล่อยให้รกร้างมาระยะหนึ่ง แต่กลับมาเป็นที่รู้จักอีกครั้งโดย สุนทรภู่ซึ่งได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) ไปนมัสการพระพุทธบาทสระบุรี และได้ประพันธ์ถึงพระราชวังบางปะอินไว้ในนิราศพระบาท
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงพิจารณาเห็นว่า บางปะอินเป็นเกาะกลางน้ำ มีความเงียบสงบ มีเส้นทางการเดินเรือหลายทาง อีกทั้งเป็นสถานที่เสด็จประพาสของพระบรมชนกนาถ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ได้บูรณะครั้งใหญ่ สร้างพระนั่งและตำหนักต่างๆ มากมาย เพื่อใช้เป็นที่ประทับรับรองพระราชอาคันตุกะ และสำหรับแปรพระราชฐานดังที่เราเห็นกันในปัจจุบันนี้นั่นเอง